تعاونیها همیشه یکی از نیروهای مناسب برای توسعه کشورها محسوب میشوند که می توانند همگام با سیاست های دولت در بهبود شرایط زندگی، کار، تولید و ارتقا سطح درآمد و وضعیت اجتماعی، فرهنگی مردم موثر باشند. اصلی ترین اهداف از ایجاد بخش تعاون، بهبود کیفیت زندگی مردم، کار و تولید، بالا بردن سطح درآمد، بهبود وضعیت اجتماعی و توسعه روستایی است. از جمله اهداف تشکیل تعاونیها روستایی تجمیع سرمایهها، تأمین نهادههای مشترک کشاورزی به صورت عمده و استفاده از تخفیف در خرید آن و هماهنگی و هم افزایی در بازار یابی و فروش محصولات کشاورزی میباشد به طوری که بیشترین سود به کشاورزان که زحمت اصلی تولید محصول را برعهده دارند برسد. تعاونیهای روستایی وکشاورزی به توانمندسازی کشاورزان، کاهش فقر و بهبود وضعیت فقرای روستایی کمک میکنند. آنها همچنین در کسب دانش و مهارت، دسترسی بهتر به نهادهها، پایه ریزی کسب و کارهای روستایی و بازاریابی اثربخش تر محصولات برای کسب درآمد بیشتر به مردم روستایی کمک میکنند.
فرآیند توسعه پایدار روستایی به عوامل و شرایط مختلفی بستگی دارد که یکی از مهمترین عوامل آن توسعه تعاونیها است که میتواند همگام با سیاستهای دولت در بهبود شرایط کار، زندگی، تولید، ارایه خدمات ارتقای سطح درآمد و وضعیت اجتماعی مردم روستا نقش موثری ایفا کند. بهطور کلی تعاونی فعالیتی است که هم ازجنبه مادی و هم ازجنبه معنوی پیامدهای مثبتی را بههمراه دارد و گسترش تعاونیها نقش عمدهیی در توسعه پایدار هر جامعهیی ایفا میکند. درجامعه روستایی چنین توسعهیی جز از طریق ایجاد تعادل اقتصادی و اجتماعی برای همه اقشار مردم و احترام به حقوق آنها و مشارکتشان بر پایه بازگشت و اتکای منطقی بر منابع فراموش شده محیطی امکانپذیر نیست. برای رسیدن به چنین سطحی از توسعه در روستا عوامل متعددی نقش دارند که یکی از مهمترین این عوامل، تعاونیهای روستایی هستند. تعاون، وسیلهیی است برای افزایش و توزیع مجدد فرصتهای مشارکت در تصمیمگیریهای اجتماعی و همیاری در توسعه و بهرهمندی از آثار آن بهویژه آنکه مشارکت مردمی در برنامهریزیهای گوناگون برای توسعه روستایی، امری اجتنابناپذیر است. مشارکت فعال و خودجوش روستاییان نیز مستلزم آگاهی یافتن آنان از رهآورد طرحهای توسعه است که تنها با آموزش عملی میشود. چگونگی اینگونه آموزشها و روشهای ترویجی در بحث مشارکت و فرآیندی آموزشی کلید توسعه روستایی بهشمار میآید.
توسعه تعاونیها در روستاها به بهرهگیری از همین سنتهای اصیل و پایدار فرهنگی بستگی دارد. البته افزون بر آن باید از تکنولوژی پیشرفته برای افزایش سطح مشارکت استفاده کرد. در این صورت، به سنتهای اجتماعی روستاییان احترام گذاشته شده و نیروی آزاد شده روستاییان نیز در تولید مفید به کار گرفته میشود. جهت تعریف دقیق توسعه روستایی ما باید نخست خود روستا را براساس ویژگیهای آن تعریف کنیم. قبلا روستا را تنها براساس محل سکونت و تعداد جمعیت آن تعریف میکردند که این تعریف ناقص بود؛ زیرا در آن بهویژگیهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مناطق روستایی توجهی نمیشد. اما براساس نگاه نو، روستا واحدی تولیدی، فرهنگی و تاریخی است که آن را از سکونتگاه صرف خارج میکند و این خود موجب میشود که در ابعاد یادشده، روستاهای ما پذیرای سرمایهگذاری باشند.
روستاها دارای تولیدات متنوعی هستند که نمیتوان آنها را در شهر یافت. یکی از مزایای روستانشینی، تولید کالاهای مختلف است. فرد روستایی در کنار کشاورزی و دامداری به روش سنتی، میتواند نجار یا جوشکار خوبی نیز باشد ولی ساکنان مناطق شهری تنها میتوانند در یک واحد تولیدی خود را مشغول کنند و کار آنها منحصر به یک تخصص است. از مهمترین دلایلی که موجب شد بحث توسعه در روستاهای کشور چشمگیر نباشد کمتوجهی به توان روستاییان و عشایر در بحثهای اقتصادی بود. در برنامههای ما تنها کمک به آنها مورد توجه قرار گرفت و کمتر به فکر توانافزایی روستاییان برای کارهای زیربنایی بودیم و این خود موجب شد برنامههای توسعه روستایی رشد چشمگیری نداشته باشند.
بهطور کلی تعاون یکی از مهمترین عوامل توسعه است که میتواند از جنبههای مادی و معنوی برای مردم یک جامعه مفید باشد. چنانچه تعاون بهصورت اصولی مورد حمایت قرار گیرد، بار هزینههای دولتی را کاهش داده و به تدریج، موجب استقرار شرایطی میشود که طبقات مختلف مردم در مسایل مربوط به خود تصمیمگیرنده بوده و متناسب با برنامههای دولت، امور اقتصادی مربوطه را عهدهدار شوند.
ازجمله عواملی که میتواند در بهبود وضعیت معیشت مردم روستایی و فقیر اثرگذار باشد، تعاونیها هستند که از طریق ایجاد انگیزه و ترغیب روستاییان به مشارکت در فعالیتهای تعاونی موجب توانمندسازی آنان شده و با آشنا کردن آنان با مزایای تعاونی از فواید آن که هم جنبه مادی و هم جنبه معنوی دارد، بهرهمند شوند. روستاییان در تعاونیهای متنوعی ازجمله زراعی و صنایعدستی و فرشبافی و دهیاریها فعالیت دارند.
درحال حاضر تعاونیهای کشاورزی در سه بخش اصلی تولیدات گیاهی؛ دام و طیور و شیلات و آبزیان و در 17 گرایش مختلف مشغول فعالیت هستند. شرکت تعاونیهای دهیاری کشور با عضویت حداقل 7 شخصیت حقوقی نهاد دهیاری و براساس تفاهمنامه همکاری مشترک بین سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی تشکیل میشوند. ازجمله توانمندیهای این نوع تعاونیها میتوان به افزایش مشارکتهای مردمی در عمران و آبادانی و رشد اقتصادی روستاها و نیز به افزایش نقش تعاونیهای روستایی در برنامههای عمرانی و خدماتی مناطق روستایی اشاره کرد.
اما حمایت و توسعه روستاها نه تنها از طریق توانمندسازی مالی کشاورزان و روستاییان بلکه با آموزش مبانی علمی و دانش روز کشاورزی به این نیروی کار ارزشمند، قطعا به پایداری بیشتری میانجامد.
تبدیل دانش بومی به دانش مدرن در سالی که از جانب رهبر انقلاب اسلامی سال « تولید، دانش بنیان و اشتغال آفرین» نامیده شده است، نه تنها کمک شایانی به افزایش بار علمی بخش عظیمی از نیروی کار در روستاها میکند بلکه با ایجاد اشتغال بیشتر در روستا و استفاده از ظرفیتهای بینظیر دانش مدرن، جامعه را به تحقق شعار سال نزدیک تر میسازد.
کشاورزان پرس/ اعظم صفایی
ثبت نظرات و دیدگاه شما